Η υπέρταση, ένας πολύ συχνός παράγοντας κινδύνου τόσο για καρδιαγγειακή νόσο όσο και για χρόνια νεφρική νόσο, συχνά δεν ρυθμίζεται επαρκώς, ειδικά σε ασθενείς με προχωρημένη χρόνια νεφρική νόσο.
Η χλωρθαλιδόνη, ένα διουρητικό παρόμοιο με θειαζίδη, μειώνει την καρδιαγγειακή νοσηρότητα, όπως την επίπτωση εγκεφαλικού επεισοδίου και καρδιακής ανεπάρκειας, και τη θνησιμότητα από καρδιαγγειακά αίτια. Ωστόσο, η αποτελεσματικότητα και η ασφάλειά της σε ασθενείς με προχωρημένη χρόνια νεφρική νόσο παραμένουν ελάχιστα κατανοητές. Αρκετές μελέτες υποδηλώνουν ότι αυτά τα φάρμακα μπορεί να είναι αποτελεσματικά για τη θεραπεία της υπέρτασης σε ασθενείς με χρόνια νεφρική νόσο.
Με βάση προκαταρκτικά στοιχεία επίδρασης στην αρτηριακή πίεση σε ασθενείς με χρόνια νεφρική νόσο, ερευνητές από τις ΗΠΑ υπέθεσαν ότι μεταξύ σε ασθενείς με προχωρημένη χρόνια νεφρική νόσο και αρρύθμιστη υπέρταση, η χλωρθαλιδόνη θα μείωνε την συστολική αρτηριακή πίεση της 24ωρης καταγραφής. Υπέθεσαν επίσης ότι η χλωρθαλιδόνη θα μείωνε τον βαθμό της λευκωματουρίας σε διάστημα 12 εβδομάδων και ότι θα προκύψουν προκαταρκτικά στοιχεία ότι η χλωροθαλιδόνη είναι νεφροπροστατευτική και καρδιοπροστατευτική.
Χωρίστηκαν τυχαία ασθενείς με χρόνια νεφρική νόσο σταδίου 4 και με ανεπαρκώς ρυθμισμένη υπέρταση, όπως επιβεβαιώθηκε από την 24ωρη καταγραφή, σε αναλογία 1:1 για να λάβουν χλωρθαλιδόνη σε αρχική δόση 12,5 mg την ημέρα, με αυξήσεις κάθε 4 εβδομάδες, εάν χρειάζεται, έως μέγιστη δόση 50 mg την ημέρα ή εικονικό φάρμακο. Η πρωταρχική έκβαση ήταν η αλλαγή της συστολικής αρτηριακής πίεσης στην 24ωρη καταγραφή από την αρχική τιμή μέσα σε 12 εβδομάδες. Δευτερεύοντα αποτελέσματα ήταν η αλλαγή από την έναρξη σε 12 εβδομάδες στην αναλογία λευκωματίνης προς κρεατινίνη των ούρων, το επίπεδο N-terminal pro–B-type νατριουρητικού πεπτιδίου, τα επίπεδα ρενίνης και αλδοστερόνης στο πλάσμα και ο συνολικός όγκος σώματος. Αξιολογήθηκε επίσης η ασφάλεια.
Συνολικά 160 ασθενείς υποβλήθηκαν σε τυχαιοποίηση, εκ των οποίων 121 (76%) είχαν σακχαρώδη διαβήτη και 96 (60%) λάμβαναν διουρητικά της αγκύλης. Στην αρχή, ο μέσος εκτιμώμενος ρυθμός σπειραματικής διήθησης ήταν 23,2±4,2 ml ανά λεπτό ανά 1,73 m2 επιφάνειας σώματος και ο μέσος αριθμός αντιυπερτασικών φαρμάκων που συνταγογραφούντο ήταν 3,4±1,4. Στην τυχαιοποίηση, η μέση συστολική αρτηριακή πίεση 24ώρου ήταν 142,6±8,1 mm Hg στην ομάδα της χλωρθαλιδόνης και 140,1±8,1 mm Hg στην ομάδα του εικονικού φαρμάκου και η μέση διαστολική αρτηριακή πίεση 24ώρου ήταν 74,6 ± 8,1 mm Hg και 10,71 mm Hg στην ομάδα του εικονικού φαρμάκου. ±9,3 mm Hg, αντίστοιχα. Η προσαρμοσμένη μεταβολή της 24ωρης συστολικής αρτηριακής πίεσης από την έναρξη έως τις 12 εβδομάδες ήταν -11,0 mm Hg (95% διάστημα εμπιστοσύνης [CI], -13,9 έως -8,1) στην ομάδα χλωρθαλιδόνης και -0,5 mm Hg (95% CI, – 3,5 έως 2,5) στην ομάδα εικονικού φαρμάκου. Η διαφορά μεταξύ των ομάδων ήταν -10,5 mm Hg (95% CI, -14,6 έως -6,4) (P<0,001). Η ποσοστιαία μεταβολή στην αναλογία λευκωματίνης ούρων προς κρεατινίνη από την έναρξη έως τις 12 εβδομάδες ήταν χαμηλότερη στην ομάδα της χλωρθαλιδόνης σε σχέση με την ομάδα του εικονικού φαρμάκου κατά 50 ποσοστιαίες μονάδες (95% CI, 37 έως 60).
Υποκαλιαιμία, αναστρέψιμες αυξήσεις στα επίπεδα κρεατινίνης ορού, υπεργλυκαιμία, ζάλη και υπερουριχαιμία εμφανίστηκαν πιο συχνά στην ομάδα της χλωρθαλιδόνης παρά στην ομάδα του εικονικού φαρμάκου.
Μεταξύ των ασθενών με προχωρημένη χρόνια νεφρική νόσο και ανεπαρκώς ελεγχόμενη υπέρταση, η θεραπεία με χλωρθαλιδόνη βελτίωσε τον έλεγχο της αρτηριακής πίεσης στις 12 εβδομάδες σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο.
Βιβλιογραφία
Rajiv Agarwal, et al. Chlorthalidone for Hypertension in Advanced Chronic Kidney Disease. Published on November 5, 2021, and updated on November 8, 2021, at NEJM.org.