💓 Η διάγνωση της υπέρτασης δεν βασίζεται σε μία μέτρηση
Η αυξημένη αρτηριακή πίεση (ή υπέρταση) είναι μια χρόνια πάθηση που εξελίσσεται σιωπηλά.
Πολλοί άνθρωποι τρομάζουν όταν δουν μια αυξημένη ένδειξη στο πιεσόμετρο, αλλά μια μεμονωμένη μέτρηση δεν σημαίνει ότι υπάρχει υπέρταση.
Η διάγνωση της υπέρτασης απαιτεί επαναλαμβανόμενες μετρήσεις σε διαφορετικές ημέρες και συνθήκες, καθώς και ιατρική αξιολόγηση για να αποκλειστούν άλλες αιτίες.
⚖️ Τι θεωρείται υπέρταση
Σύμφωνα με τις οδηγίες της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Υπέρτασης (ESH 2024) και της American Heart Association (AHA 2023):
| Κατηγορία | Συστολική (mmHg) | Διαστολική (mmHg) |
|---|---|---|
| Φυσιολογική | <120 | <80 |
| Προϋπέρταση / Αυξημένη | 120–129 | <80 |
| Υπέρταση σταδίου 1 | 130–139 | 80–89 |
| Υπέρταση σταδίου 2 | ≥140 | ≥90 |
| Υπέρταση σταδίου 3 | ≥180 | ≥110 |
Αν οι τιμές ξεπερνούν τα 135/85 mmHg σε επαναλαμβανόμενες μετρήσεις, απαιτείται ιατρική αξιολόγηση.
🔍 Πώς γίνεται η διάγνωση της υψηλής πίεσης
Η διάγνωση της υπέρτασης περιλαμβάνει τρεις βασικές φάσεις:
1️⃣ Κατ’ οίκον μέτρηση της πίεσης
Η πιο αξιόπιστη μέθοδος για να διαπιστωθεί αν η πίεση είναι πραγματικά αυξημένη είναι η κατ’ οίκον αυτομέτρηση.
Οδηγίες:
-
Πραγματοποιούνται 2 μετρήσεις το πρωί και 2 το βράδυ για 7 συνεχόμενες ημέρες.
-
Οι μετρήσεις γίνονται σε ήρεμο περιβάλλον, με ηλεκτρονικό πιεσόμετρο βραχίονα.
-
Υπολογίζεται ο μέσος όρος όλων των τιμών, εξαιρώντας την πρώτη ημέρα.
Αν ο μέσος όρος είναι:
-
≥135/85 mmHg στο σπίτι
-
ή ≥140/90 mmHg στο ιατρείο
👉 θεωρείται υπέρταση.
2️⃣ Ιατρείο και επαναληπτικές μετρήσεις
Στο ιατρείο, ο γιατρός:
-
Πραγματοποιεί τουλάχιστον 2 μετρήσεις ανά επίσκεψη, σε τουλάχιστον 2 διαφορετικές επισκέψεις.
-
Ελέγχει και τα δύο χέρια (αν η διαφορά >10 mmHg, χρησιμοποιείται το χέρι με την υψηλότερη τιμή).
-
Εκτιμά τυχόν παράγοντες κινδύνου (διαβήτης, κάπνισμα, παχυσαρκία, οικογενειακό ιστορικό).
Σε πολλές περιπτώσεις, μπορεί να ζητήσει:
-
24ωρη καταγραφή πίεσης (Holter) για επιβεβαίωση.
3️⃣ 24ωρη καταγραφή πίεσης (Ambulatory Blood Pressure Monitoring – ABPM)
Η πιο ακριβής μέθοδος διάγνωσης.
Γίνεται με φορητή συσκευή που μετρά την πίεση κάθε 15–30 λεπτά επί 24 ώρες.
Τι δείχνει:
-
Μέση ημερήσια πίεση: <135/85 mmHg θεωρείται φυσιολογική.
-
Μέση νυχτερινή πίεση: <120/70 mmHg.
-
Αν η πίεση δεν μειώνεται τη νύχτα (“non-dipper profile”), αυξάνεται ο καρδιαγγειακός κίνδυνος.
🧪 Εργαστηριακές και απεικονιστικές εξετάσεις
Αφού επιβεβαιωθεί η υπέρταση, ο γιατρός ζητά βασικό έλεγχο οργάνων-στόχων και πιθανών αιτιών:
| Εξέταση | Σκοπός |
|---|---|
| Εξετάσεις αίματος (ουρία, κρεατινίνη, ηλεκτρολύτες, γλυκόζη, λιπίδια) | Έλεγχος νεφρικής λειτουργίας και μεταβολικού προφίλ |
| Ανάλυση ούρων | Έλεγχος για πρωτεϊνουρία |
| ΗΚΓ / Υπερηχογράφημα καρδιάς | Εκτίμηση υπερτροφίας αριστερής κοιλίας |
| Υπερηχογράφημα νεφρών | Αποκλεισμός ανατομικών ανωμαλιών |
| Ορμονικός έλεγχος | Σε υποψία δευτεροπαθούς υπέρτασης (αλδοστερόνη, κορτιζόλη, κατεχολαμίνες) |
📉 Ψευδώς υψηλή ή υπέρταση λευκής μπλούζας
Μερικές φορές, η πίεση είναι αυξημένη μόνο στο ιατρείο (“white coat hypertension”).
Αυτό εντοπίζεται με 24ωρη καταγραφή ή κατ’ οίκον μετρήσεις.
Αντίθετα, υπάρχει και η συγκαλυμμένη υπέρταση (masked hypertension) — φυσιολογική πίεση στο ιατρείο, αλλά υψηλή στο σπίτι, που είναι εξίσου επικίνδυνη με την συνηθισμένη υπέρταση.
🧠 Πότε χρειάζεται περαιτέρω διερεύνηση
Η διερεύνηση πρέπει να γίνει άμεσα αν:
-
η πίεση είναι >180/110 mmHg
-
υπάρχουν συμπτώματα (θόλωση όρασης, πονοκέφαλος, δύσπνοια, πόνος στο στήθος)
-
υπάρχει νεαρή ηλικία (<30) ή ανθεκτική υπέρταση παρά τη φαρμακευτική αγωγή
❓ FAQs – Συχνές Ερωτήσεις
1. Μπορεί να διαγνωστεί υπέρταση με μία μέτρηση;
Όχι. Απαιτούνται πολλαπλές μετρήσεις σε διαφορετικές ημέρες.
2. Είναι ακριβέστερες οι μετρήσεις στο σπίτι;
Ναι, αρκεί να γίνονται σωστά, με πιστοποιημένο πιεσόμετρο και σε ήρεμες συνθήκες.
3. Τι είναι το Holter πίεσης;
Είναι 24ωρη καταγραφή της πίεσης που επιβεβαιώνει αν η υπέρταση είναι σταθερή ή περιστασιακή.
4. Ποιο πιεσόμετρο να προτιμήσω;
Πιεσόμετρο βραχίονα, πιστοποιημένο από την ESH ή την AHA.
5. Πότε πρέπει να ξεκινήσω φαρμακευτική αγωγή;
Όταν οι τιμές είναι σταθερά πάνω από 140/90 mmHg και υπάρχει κίνδυνος για καρδιαγγειακά νοσήματα.
❤️ Συμπέρασμα
Η διάγνωση της υπέρτασης απαιτεί επιβεβαίωση και ακρίβεια.
Δεν αρκεί μια μεμονωμένη ένδειξη στο πιεσόμετρο.
Με σωστές μετρήσεις, ιατρική εκτίμηση και 24ωρη παρακολούθηση, η υπέρταση μπορεί να διαγνωστεί και να αντιμετωπιστεί έγκαιρα, πριν προκαλέσει βλάβες στην καρδιά, τα νεφρά και τα αγγεία.
Το άρθρο επιμελήθηκε ο Παθολόγος Ηρακλής Αβραμόπουλος
Διευθυντής Παθολογικής Κλινικής Νοσοκομείο Υγεία
📚 Πηγές:
-
European Society of Hypertension Guidelines, 2024
-
Lancet, Hypertension 2025
-
American Heart Association (AHA) Guidelines, 2023
