Πρωί ή βράδυ; Νέα μελέτη δείχνει ότι η ώρα λήψης των αντιυπερτασικών δεν επηρεάζει τα αποτελέσματα

JAMA, Ιούνιος 2025 – Δύο μεγάλες μελέτες από τον Καναδά απαντούν σε ένα διαχρονικό ερώτημα

---

Εισαγωγή

Επί χρόνια, οι γιατροί και οι ασθενείς αναρωτιούνται:
🕕 Είναι καλύτερο να παίρνω τα αντιυπερτασικά φάρμακά μου το πρωί ή πριν τον ύπνο;

Η νέα διπλή μελέτη BedMed και BedMed-Frail, δημοσιευμένη στο JAMA (Ιούνιος 2025) και JAMA Network Open (Μάιος 2025), δίνει πλέον σαφή απάντηση:
➡️ Δεν υπάρχει διαφορά στην αποτελεσματικότητα ή στην ασφάλεια, ανεξάρτητα από το αν η αγωγή λαμβάνεται το πρωί ή το βράδυ.

---

Λίγο ιστορικό: γιατί υπήρχε η διαφωνία

Το θέμα ξεκίνησε το 2019, όταν μια ισπανική μελέτη υποστήριξε ότι η βραδινή λήψη αντιυπερτασικών μείωνε τα καρδιαγγειακά επεισόδια κατά 45%.

Ωστόσο, επόμενες έρευνες από το Ηνωμένο Βασίλειο (Lancet, 2022) δεν επιβεβαίωσαν αυτά τα εντυπωσιακά αποτελέσματα.

Έτσι, η επιστημονική κοινότητα έμεινε με ένα ερώτημα:
👉 Μήπως τελικά η ώρα λήψης όντως κάνει τη διαφορά;

---

Η νέα μελέτη: BedMed και BedMed-Frail

Σχεδιασμός & πληθυσμός

• BedMed trial: 3.400 ενήλικες που ζούσαν ανεξάρτητα στην κοινότητα.

• BedMed-Frail trial: 800 ηλικιωμένοι σε μονάδες φροντίδας (πολλοί με άνοια).

• Σχεδιασμός: Τυχαιοποιημένες κλινικές μελέτες (randomized trials).

• Ομάδες:

  1. Πρωινή λήψη αντιυπερτασικών

  2. Βραδινή λήψη (πριν τον ύπνο)

⏱ Μέσος χρόνος παρακολούθησης:

• 4,6 χρόνια για την κοινότητα

• 1,1 έτη για τους ηλικιωμένους

---

Αποτελέσματα

Και στις δύο μελέτες, δεν υπήρχε καμία στατιστικά σημαντική διαφορά ανάμεσα στις δύο ομάδες για:

• Θνησιμότητα από όλα τα αίτια

• Εγκεφαλικό επεισόδιο

• Οξύ στεφανιαίο σύνδρομο (έμφραγμα)

• Καρδιακή ανεπάρκεια

Επιπλέον, δεν υπήρξαν διαφορές σε θέματα ασφάλειας:

• Πτώσεις ή κατάγματα

• Γνωστική έκπτωση

• Παρενέργειες σχετιζόμενες με την ώρα λήψης

---

Σύνοψη αποτελεσμάτων σε αριθμούς

📊 Καμία από τις διαφορές δεν ήταν στατιστικά σημαντική (p > 0.05).

---

Πρακτικό Σχόλιο

Η ώρα λήψης δεν επηρεάζει την αποτελεσματικότητα των αντιυπερτασικών φαρμάκων. Το σημαντικότερο είναι η συνεπής καθημερινή λήψη, όχι η ώρα.

Αυτό συμφωνεί με τα αποτελέσματα της μελέτης TIME (Lancet, 2022), που επίσης έδειξε μηδενική διαφορά.

---

Τι σημαίνει αυτό για τους ασθενείς

✅ Το πιο σημαντικό: συνέπεια, όχι ώρα

Η αντιυπερτασική θεραπεία πρέπει να λαμβάνεται κάθε μέρα, την ίδια ώρα, αλλά η ώρα (πρωί ή βράδυ) μπορεί να καθορίζεται με βάση τον τρόπο ζωής και τις συνήθειες του κάθε ασθενούς.

💊 Πρακτικές οδηγίες:

• Διουρητικά (π.χ. υδροχλωροθειαζίδη): Πάντα πρωί, για αποφυγή νυκτουρίας.

• Άλλες κατηγορίες (ACEi, ARB, CCB, β-αναστολείς): Μπορούν να λαμβάνονται είτε πρωί είτε βράδυ.

• Συνδυαστικά σκευάσματα: Προτίμησε την ώρα που σε βοηθά στη συμμόρφωση.

• Για τη μέγιστη συμμόρφωση στη θεραπεία: όλα τα αντιυπερτασικά μαζί πρωί ή βράδυ. Οι ασθενείς πρέπει να παίρνουν τα φάρμακά τους τη στιγμή της ημέρας που μπορούν να είναι πιο συνεπείς.

---

Κλινικό takeaway για γιατρούς και ασθενείς

---

Συμπέρασμα

Η λήψη των αντιυπερτασικών το πρωί ή το βράδυ δεν κάνει διαφορά στα καρδιαγγειακά αποτελέσματα ή στην επιβίωση.
🔹 Η καλύτερη ώρα είναι αυτή που μπορείς να τηρείς σταθερά κάθε μέρα.
🔹 Η συμμόρφωση είναι πιο σημαντική από την «ιδανική» ώρα.

Για τους περισσότερους ασθενείς, η πρωινή λήψη παραμένει πιο πρακτική, ενώ η βραδινή μπορεί να είναι εναλλακτική αν προκαλούνται συμπτώματα ή αν ο γιατρός το συστήσει.

Το άρθρο επιμελήθηκε ο Παθολόγος Ηρακλής Αβραμόπουλος
Διευθυντής Παθολογικής Κλινικής Νοσοκομείο Υγεία

📚 Βιβλιογραφία

1. Garrison SR, et al. Antihypertensive medication timing and cardiovascular events and death: The BedMed randomized clinical trial. JAMA. 2025 Jun 17; 333:2061.
   DOI: 10.1001/jama.2025.4390

2. Garrison SR, et al. Bedtime vs morning antihypertensive medications in frail older adults: The BedMed-Frail randomized clinical trial. JAMA Network Open. 2025 May 12; 8:e2513812.
   DOI: 10.1001/jamanetworkopen.2025.13812

3. Mackenzie IS, et al. TIME Study: Chronotherapy in Hypertension—Results from the UK Randomized Trial. Lancet. 2022;400(10361):1417–1426.
   DOI: 10.1016/S0140-6736(22)01712-0

4. Hermida RC, et al. Bedtime Hypertension Treatment Improves Cardiovascular Risk Reduction: The Hygia Chronotherapy Trial. European Heart Journal. 2020;41(48):4565–4576.
   DOI: 10.1093/eurheartj/ehz754

5. Whelton PK, Carey RM, et al. 2024 International Society of Hypertension Global Practice Guidelines for the Management of Arterial Hypertension. Journal of Hypertension. 2024;42(7):1125–1188.