Εισαγωγή: Γιατί η σωστή μέτρηση της πίεσης είναι τόσο σημαντική
Η αρτηριακή πίεση είναι ένας από τους πιο βασικούς δείκτες της υγείας της καρδιάς και των αγγείων. Παρόλα αυτά, εκατομμύρια άνθρωποι μετρούν την πίεσή τους λανθασμένα, με αποτέλεσμα να προκύπτουν ψευδώς υψηλές ή χαμηλές τιμές που οδηγούν σε λάθος διάγνωση ή ακατάλληλη θεραπεία.
Η σωστή μέτρηση είναι το πρώτο βήμα για την πρόληψη της υπέρτασης, τη σωστή ρύθμιση της φαρμακευτικής αγωγής, αλλά και για τη μακροχρόνια προστασία της καρδιάς.
Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Υπέρτασης (ESH, 2024), η αρτηριακή πίεση πρέπει να μετριέται σε ήρεμες συνθήκες, δύο φορές την ημέρα, για τουλάχιστον 3 ημέρες πριν εξαχθεί μέσος όρος.
Τι είναι η αρτηριακή πίεση και πώς λειτουργεί το κυκλοφορικό σύστημα
Η αρτηριακή πίεση εκφράζει τη δύναμη με την οποία το αίμα πιέζει τα τοιχώματα των αρτηριών καθώς κυκλοφορεί.
-
Η συστολική πίεση (ο “μεγάλος” αριθμός) μετράται όταν η καρδιά συσπάται.
-
Η διαστολική πίεση (ο “μικρός” αριθμός) μετράται όταν η καρδιά χαλαρώνει.
Για παράδειγμα, μια τιμή 120/80 mmHg σημαίνει 120 mmHg συστολική και 80 mmHg διαστολική πίεση.
Οι φυσιολογικές τιμές κυμαίνονται γύρω στα 115–120/75–80 mmHg.
Πότε και πόσο συχνά πρέπει να μετράμε την πίεση
Η συχνότητα της μέτρησης εξαρτάται από το αν υπάρχει διάγνωση υπέρτασης ή προληπτικός έλεγχος.
Για άτομα χωρίς υπέρταση
-
Μέτρηση μία φορά κάθε 6 μήνες μετά τα 35.
-
Αν υπάρχουν παράγοντες κινδύνου (π.χ. παχυσαρκία, οικογενειακό ιστορικό), μέτρηση τουλάχιστον 1 φορά τον μήνα.
Για άτομα με υπέρταση
-
2 μετρήσεις πρωί & 2 το βράδυ, για τουλάχιστον 3 ημέρες πριν την επίσκεψη στον γιατρό.
-
Πάντα στην ίδια ώρα της ημέρας και κάτω από παρόμοιες συνθήκες.
Πώς να προετοιμαστείς πριν τη μέτρηση
Η ακρίβεια της μέτρησης εξαρτάται σημαντικά από την προετοιμασία.
Ακολουθούν μερικές βασικές οδηγίες:
| ❌ Απόφυγε πριν τη μέτρηση | ⏰ Για τουλάχιστον… |
|---|---|
| Καφέ, αναψυκτικά, ενεργειακά ποτά | 30 λεπτά |
| Κάπνισμα ή νικοτίνη | 30 λεπτά |
| Φαγητό (βαρύ γεύμα) | 1 ώρα |
| Σωματική άσκηση ή ανεβασμένες σκάλες | 15–20 λεπτά |
| Στρες, συζήτηση, άγχος | 5–10 λεπτά ηρεμίας |
Επίσης, είναι σημαντικό να έχεις κενή ουροδόχο κύστη, γιατί η πίεση μπορεί να αυξηθεί ελαφρώς όταν υπάρχει ανάγκη για ούρηση.
Πώς γίνεται η μέτρηση της πίεσης βήμα-βήμα
1️⃣ Ετοιμασία
-
Κάθισε σε ήσυχο χώρο, χωρίς να μιλάς.
-
Στήριξε την πλάτη σου και το χέρι σου στο ύψος της καρδιάς.
-
Μην έχεις σταυρωμένα πόδια ή σφιγμένα ρούχα.
2️⃣ Θέση περιχειρίδας
-
Τοποθέτησε την περιχειρίδα 2 cm πάνω από τον αγκώνα.
-
Το σωληνάκι πρέπει να βρίσκεται στην εσωτερική πλευρά του βραχίονα.
3️⃣ Κατά τη μέτρηση
-
Μείνε ακίνητος, χωρίς να μιλάς ή να κινείσαι.
-
Αν η συσκευή είναι αυτόματη, μην πιέζεις το χέρι σου.
4️⃣ Μετά τη μέτρηση
-
Σημείωσε τη μέτρηση με ημερομηνία, ώρα και τιμή.
-
Επανέλαβε μετά από 1–2 λεπτά.
-
Υπολόγισε τον μέσο όρο των δύο μετρήσεων.
Πώς να επιλέξεις το σωστό πιεσόμετρο
Η επιλογή της συσκευής είναι καθοριστική για την ακρίβεια.
Πιεσόμετρα βραχίονα
-
Θεωρούνται τα πιο αξιόπιστα.
-
Συνιστώνται από τον ΠΟΥ και την Ευρωπαϊκή Εταιρεία Υπέρτασης.
-
Ιδανικά για καθημερινή χρήση στο σπίτι.
Πιεσόμετρα καρπού
-
Πιο εύχρηστα αλλά λιγότερο αξιόπιστα.
-
Η πίεση επηρεάζεται εύκολα από τη στάση του χεριού.
-
Χρήσιμα μόνο όταν δεν είναι δυνατή η μέτρηση από τον βραχίονα (π.χ. σε άτομα με παχυσαρκία ή κινητικά προβλήματα).
Πώς να καταγράφεις και να ερμηνεύεις τα αποτελέσματα
Η σωστή παρακολούθηση είναι εξίσου σημαντική με τη μέτρηση.
Δημιούργησε έναν πίνακα καταγραφής ή χρησιμοποίησε εφαρμογή που αποθηκεύει τις τιμές.
| Επίπεδο αρτηριακής πίεσης | Συστολική (mmHg) | Διαστολική (mmHg) | Ερμηνεία |
|---|---|---|---|
| Φυσιολογική | 90–120 | 60–80 | Ιδανική πίεση |
| Υψηλή φυσιολογική | 121–139 | 81–89 | Πιθανός κίνδυνος |
| Υπέρταση σταδίου 1 | 140–159 | 90–99 | Ήπια υπέρταση |
| Υπέρταση σταδίου 2 | ≥160 | ≥100 | Μέτρια/σοβαρή υπέρταση |
Αν οι μετρήσεις σου είναι πάνω από 140/90 σε επαναλαμβανόμενες περιπτώσεις, είναι σημαντικό να συμβουλευτείς γιατρό.
Συχνά λάθη στη μέτρηση που αλλοιώνουν το αποτέλεσμα
-
❌ Σταυρωμένα πόδια ή χέρι χωρίς στήριξη.
-
❌ Μέτρηση μετά από φαγητό ή καφέ.
-
❌ Ακατάλληλο μέγεθος περιχειρίδας.
-
❌ Συζήτηση ή γέλιο κατά τη μέτρηση.
-
❌ Μέτρηση μόνο από τον καρπό.
-
❌ Εσφαλμένη ερμηνεία μίας μεμονωμένης τιμής.
Μικρά σφάλματα όπως αυτά μπορούν να αυξήσουν ή να μειώσουν την τιμή έως και 10 mmHg.
FAQs: Συχνές ερωτήσεις για τη μέτρηση της αρτηριακής πίεσης
1. Ποια ώρα είναι καλύτερη για μέτρηση;
Το πρωί (πριν το φαγητό ή τα φάρμακα) και το βράδυ (πριν τον ύπνο).
2. Πρέπει να μετρώ και τα δύο χέρια;
Ναι, στην αρχή μέτρα και τα δύο. Αν υπάρχει διαφορά >10 mmHg, ενημέρωσε τον γιατρό.
3. Είναι φυσιολογικό η πίεση να αλλάζει μέσα στη μέρα;
Ναι. Το πρωί και το βράδυ είναι συνήθως υψηλότερη, ενώ το μεσημέρι πέφτει.
4. Μπορώ να μετρήσω πίεση με smartwatch;
Οι συσκευές αυτές δίνουν ενδείξεις, αλλά όχι ιατρικά αξιόπιστες μετρήσεις ακόμη.
5. Πότε πρέπει να ενημερώσω τον γιατρό;
Αν οι τιμές παραμένουν πάνω από 135/85 mmHg για 3 συνεχόμενες ημέρες.
6. Πόσο συχνά πρέπει να αλλάζω πιεσόμετρο;
Κάθε 2–3 χρόνια ή σύμφωνα με τις οδηγίες του κατασκευαστή.
Συμπέρασμα: Η σωστή μέτρηση είναι το πρώτο βήμα για υγιή καρδιά
Η μέτρηση της αρτηριακής πίεσης είναι απλή διαδικασία — αν γίνει σωστά.
Με σταθερό πρόγραμμα, σωστή στάση και αξιόπιστη συσκευή, μπορείς να παρακολουθείς την πίεσή σου με ακρίβεια και να προλάβεις επιπλοκές.
Η υπέρταση είναι μια κατάσταση που δεν πονάει, αλλά βλάπτει σιωπηλά. Η έγκαιρη διάγνωση αρχίζει με μια σωστή μέτρηση.
Το άρθρο επιμελήθηκε ο Παθολόγος Ηρακλής Αβραμόπουλος
Διευθυντής Παθολογικής Κλινικής Νοσοκομείο Υγεία
🔗 Πηγή για περισσότερες πληροφορίες:
European Society of Hypertension – 2024 Guidelines