🩺 Εντατική Ρύθμιση Αρτηριακής Πίεσης: Περισσότερα Οφέλη ή Περισσότεροι Κίνδυνοι;

Νέα ανάλυση από το Lancet (2025) συγκρίνει εντατική vs. στάνταρ ρύθμιση πίεσης

Εισαγωγή: Το αιώνιο δίλημμα της υπέρτασης

Οι σύγχρονες κατευθυντήριες οδηγίες προτείνουν εντατική ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης, δηλαδή συστολική τιμή <130 mmHg, ή ακόμη και <120 mmHg σε ασθενείς υψηλού κινδύνου.
Όμως η ερώτηση παραμένει:

“Αξίζει η εντατική μείωση ή αυξάνονται οι παρενέργειες;”

Μια νέα μετανάλυση δεδομένων από 6 τυχαιοποιημένες μελέτες που δημοσιεύθηκε στο Lancet (2025) ρίχνει φως στο θέμα, συγκρίνοντας τα οφέλη και τις ανεπιθύμητες ενέργειες της εντατικής ρύθμισης έναντι της τυπικής.

Η Μετανάλυση: 80.000 ασθενείς – 6 κλινικές μελέτες

Η ομάδα του Guo X et al. συνέλεξε επίπεδα δεδομένων ασθενών (individual participant data) από 6 μεγάλες τυχαιοποιημένες μελέτες, συνολικά 80.000 άτομα με υπέρταση.
Η διάμεση παρακολούθηση ήταν 3 έτη.

Στόχοι ρύθμισης πίεσης:

• Εντατική ρύθμιση: Συστολική πίεση <120 ή <130 mmHg

• Τυπική ρύθμιση: Συστολική πίεση <140 mmHg

Αξιολογούμενα αποτελέσματα:

• Καρδιαγγειακά συμβάματα (MACE):

  • Έμφραγμα

  • Εγκεφαλικό επεισόδιο

  • Καρδιακή ανεπάρκεια

  • Καρδιογενής θάνατος

• Ανεπιθύμητες ενέργειες:

  • Υπόταση

  • Συγκοπή

  • Πτώσεις με τραυματισμό

  • Αρρυθμίες

  • Αγγειοοίδημα

  • Οξεία ή προοδευτική νεφρική βλάβη

Αποτελέσματα: Το ισοζύγιο οφέλους – κινδύνου

Ποιοι ωφελούνται περισσότερο

Η εντατική ρύθμιση (<130 mmHg) έδειξε καθαρό όφελος ιδιαίτερα σε:

• Νεότερους ασθενείς (<60 ετών)

• Ασθενείς με ιστορικό εγκεφαλικού επεισοδίου

• Όσους δεν είχαν χρόνια νεφρική νόσο

• Ασθενείς με διαστολική πίεση ≥70 mmHg στην έναρξη

Αντίθετα, σε ηλικιωμένους ή άτομα με χρόνια νεφρική ανεπάρκεια, η εντατική ρύθμιση αύξησε σημαντικά τις παρενέργειες (κυρίως υπόταση και νεφρική δυσλειτουργία).

120 mmHg ή 130 mmHg; Η λεπτή διαφορά

Η ανάλυση έδειξε ότι:

• Στόχος <120 mmHg → μεγαλύτερη μείωση καρδιαγγειακών συμβαμάτων (1.8%)

• Αλλά και τριπλάσιες παρενέργειες (9.3% έναντι 3.6%)

• Στόχος <130 mmHg → μικρότερο αλλά σταθερό όφελος με λιγότερους κινδύνους

💡 Συμπέρασμα: Το όφελος συνεχίζει να υπάρχει, αλλά η εντατική μείωση κάτω από 120 mmHg πρέπει να εφαρμόζεται επιλεκτικά και με στενή ιατρική παρακολούθηση.

Πρακτικό Σχόλιο

Παρά την αύξηση των ανεπιθύμητων ενεργειών, η εντατική ρύθμιση <130 mmHg παραμένει ωφέλιμη. Για τους ασθενείς υψηλού κινδύνου, στοχεύω <120 mmHg, αλλά πάντα με προσοχή στις παρενέργειες.

Η  προσέγγιση αυτή συμφωνεί με τις πρόσφατες οδηγίες της American Heart Association (AHA) και του American College of Cardiology (ACC), που προτείνουν:

“Στόχος τουλάχιστον <130 mmHg, με ενθάρρυνση για επίτευξη <120 mmHg σε ασθενείς αυξημένου κινδύνου.”

Τι σημαίνει για την καθημερινή πρακτική

• Η εντατική ρύθμιση προσφέρει καθαρό καρδιαγγειακό όφελος, κυρίως σε νεότερους και υψηλού κινδύνου ασθενείς.

• Χρειάζεται προσεκτική επιλογή ασθενών για αποφυγή επιπλοκών.

• Οι γιατροί πρέπει να παρακολουθούν στενά για υπόταση, πτώσεις και νεφρικές διαταραχές.

Η γενική σύσταση είναι:

🎯 Στόχευσε πίεση <130 mmHg, και <120 mmHg μόνο υπό στενή ιατρική επίβλεψη.

Συμπέρασμα

Η εντατική ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης μειώνει ουσιαστικά τα καρδιαγγειακά συμβάματα, παρά την ελαφρώς αυξημένη πιθανότητα παρενεργειών.
Για τους περισσότερους ασθενείς, το όφελος υπερτερεί του κινδύνου, αρκεί να υπάρχει προσεκτική παρακολούθηση.

Η υπέρταση παραμένει “σιωπηλός δολφόνος” – αλλά με έξυπνη, εξατομικευμένη θεραπεία, μπορούμε να μειώσουμε τη θνησιμότητα.

Το άρθρο επιμελήθηκε ο Παθολόγος Ηρακλής Αβραμόπουλος
Διευθυντής Παθολογικής Κλινικής Νοσοκομείο Υγεία

📚 Βιβλιογραφική Αναφορά:

Guo X et al. Benefit–harm trade-offs of intensive blood pressure control versus standard blood pressure control on cardiovascular and renal outcomes: An individual participant data analysis of randomized controlled trials. Lancet. 2025 Sep 6; 406:1009. DOI: 10.1016/S0140-6736(25)01562-8